Wstęp


Województwo Podlaskie powołane do istnienia jeszcze w ramach Lit­wy w 1520 r., zostało włączone do Korony na Sejmie Lubelskim w 1569 r. W skład tego województwa weszły trzy ziemie: Drohicka, Biel­ska i Mielnicka. Stolicą woj. podlaskiego był Drohiczyn n/B.: „miasto portowe”, „sądowe”, „sejmikowe”, ośrodek handlowy, ważne ognis­ko życia religijnego i zakonnego, „metropolia’’ podlaska. W tym mieś­cie nie było jednak szkół wyżej zorganizowanych. Ten brak odczuwała dotkliwie okoliczna szlachta i to tym bardziej, że w połowie XVII w. spośród 22 województw polskich tylko podlaskie nie posiadało szkół na poziomie średnim i wyższym. Zabiegi, zmierzające do zaradzenia temu brakowi, podejmowane przez podlaską szlachtę, naciski na pro­boszcza, petycje skierowane do biskupa łuckiego i prowincjała OO. Je­zuitów, doprowadziły do sprowadzenia zakonników świętego Ignacego do Drohiczyna. Nie bez znaczenia były też wcześniejsze kontakty dusz­pasterzy drohickich z zakonnikami, których jak wspomina Załęski już w XVI w. zapraszano z Pułtuska do Drohiczyna. Decydującą rolę odegrał tu jednak archidiakon łucki ks. Paweł Jędrzej Petrykowski, pro­boszcz kościoła Trójcy Przenajświętszej w Drohiczynie, wielki przyja­ciel Towarzystwa Jezusowego. Jego śmiałe decyzje doprowadziły do powstania domu misyjnego a potem rezydencji zakonnej w Drohiczy­nie.