Budowa nowej świątyni


W pierwszych latach po przybyciu jezuitów do Drohiczyna był tu. jeszcze murowany, renesansowy kościół parafialny, zbudowany około 1555 r. Zniszczony został w czasie najazdu Szwedzkiego wraz z ca­łym miastem i rezydencją zakonną. Najprawdopodobniej wzniesiono wtedy tymczasowy drewniany kościół jeszcze przez księdza Petrykowskiego, gdyż wiadomo że w latach 70-tych XVII w. odbywały się w kościele farnym sejmiki. Wynika z tego, że między 1657 a 1696 r. musiała istnieć jakaś tymczasowa parafialna świątynia.

Inicjatywa budowy nowego kościoła wyszła od jezuity Żardeckiego, a poparł ją zapisem 10.000 złotych polskich odziedziczonych po ojcu. Realizacja dzieła wymagała nie tylko wielkich nakładów finansowych lecz także ogromnej przedsiębiorczości i odwagi, bo czasy na które przy­padło wznoszenie świątyni drohickiej były niezwykle burzliwe i ciężkie. Budowę kościoła podjęto w 1696 r. a ukończono w 1709. Wystroju wew­nętrznego świątyni dokonano w ciągu następnych 14 lat tak, iż w czasie konsekracji kościoła był on już pięknie urządzony. Konsekrował go bp łucki Stefan Rupniewski w I niedzielę po Trzech Królach 1723 r. w okolicznościach, o których wspominaliśmy w związku z O.K. Limontem. Trudne przedsięwzięcie budowy i wystroju parafialnej świąty­ni zostało wykonane dzięki zrozumieniu, z jakim okoliczna szlachta od­nosiła się do tej sprawy i niezwykłej wprost ofiarności. Także i w tej dziedzinie prym wiodły rody spokrewnione z zakonnikami św. Igna­cego.

Koś­ciół parafialny, jako jedyny z drohiczyńskich, nie został zamknięty i zdewastowany w czasie zaboru rosyjskiego. Dzięki temu aż do lat czter­dziestych XX w. zachowała się większość elementów wewnętrznego wystroju świątyni. Towarzystwo Jezusowe upatrywało w sztuce sa­kralnej ważny element oddziaływania duszpasterskiego. Treść zacho­wanych do dziś obrazów pozwala odczytać kierunki pobożności kulty­wowane przez jezuitów: biblijność, maryjność,kult świętych z Towarzystwa Jezusowego i świętych Polaków.