Okolicę Drohiczyna, jak całe Podlasie, zajęło później plemię Jadźwingów, którym przypisuje się powszechnie założenie nowego Drohiczyna. Kto rzeczywiście był założycielem tego miasta, trudno jest stwierdzić. Początki miasta gubią się wśród niepewności jedenastego stulecia.

Według jednej hipotezy powstanie swe zawdzięcza Drohiczyn wielkiemu księciu Jarosławowi Włodzimierzowieżowi, który po zwycięskiej wyprawie na Jaćwież, mógł tu założyć swe horodyszcze, jako twierdzę nadzorczą nad podbitą ziemią w celu powstrzymywania Jadźwingów od wyprawy odwetowej na Ruś. Przyjmując taki początek miasta, data jego narodzin sięgałaby roku 1038. Ten to rok wymieniają źródła ruskie..

Inaczej tłumaczy Naruszewicz powstanie Drohiczyna. Podług niego założycielami miasta byli Jadźwingowie, którzy pod naporem książąt ruskich nie mogli dłużej wytrzymać w swej stolicy Drohiczynie, tak zwanym chełmskim (Dorohusku). Porzuciwszy więc swój gród poczęli wycofywać się w kierunku zachodnim. Idąc z wodą Buga, napotkali zaciszne miejsce, gęsto zalesione, o sprzyjających warunkach geograficznych, gdzie sama przyroda wyposażyła zakątek w środki obronne, jak mokradła i niezbadane knieje. W tym miejscu czując się bezpiecznie utworzyli swą bazę wypadową, wznosząc gród warowny, jak wszystkie grody Jaćwieży i na pamiątkę straconej stolicy dali mu jej nazwę. Nazwa ta kryje w sobie pierwiastki językowe ruskie, nie mówi to jednak o tym, by powstanie miasta od Rusinów wyprowadzać. Mogło brzmieć nieco inaczej w narzeczu Jadźwingów, a transkrybowane na ruski przyjęło brzmienie Drohiczyn i jako takie występuje w kronikach ruskich pod 1061 r.

Pierwszą wyraźną wzmiankę o Drohiczynie znajdujemy w pierwszej połowie XII wieku. Wielki Książe Kijowski Wsewłod Olgowicz dzieląc w 1142 roku włości między swych braci i krewnych. Przekazał Drohiczyn, Brześć, Czartorysk i Kleczesk młodszemu bratu Igorowi, a następnie, prawdopodobnie wskutek rodowych intryg, odbiera gród od Igora, przyznając go Ormichowi. (Ipatjewska Kronika pod r. 1142 w zbiorze latopisców wydania Petersburgskiego 1843 r. T. II str. 18, 19)

W krótce po tym, bo około 1193 roku rządził Drohiczynem jakiś Podlaszak, przez Kadłubka nazywany Poleviusem, którego za częśte napady na Polskę, Kazimierz Sprawiedliwy w samym Drohiczynie przycisnął i do poddania zmusił. Po tym zajściu miasto uznawało przez jakiś czas polskie zwierzchnictwo.